برد متفکرین زنجـــان

ملا قربانعلی زنجانی معروف به حجت‌الاسلام، مرجع تقلید قدرتمند و پر نفوذ عصر مشروطه در حدود سال ۱۲۴۶ق در یکی از روستاهای زنجان به نام ارغین چشم به جهان گشود.

در اوایل کودکی از زادگاهش به زنجان آمد و پس از طی تحصیلات مقدماتی، در مدرسه نصرالله خان به تحصیل علوم دینی پرداخت و مقدمات علوم اسلامی را نزد اساتید آن دیار از جمله آخوند ملاعلی قارپوزآبادی فرا گرفت.

ملا قربانعلی زنجانی برای ادامه تحصیل و شرکت در درس خارج عازم عتبات شد، اما چون راه عراق بسته بود ابتدا مدتی را در بروجرد گذراند و سپس راهی نجف اشرف شد و در آن شهر از محضر عالمان بزرگی چون صاحب ‌جواهر، شیخ مرتضی انصاری، شیخ راضی نجفی و حاج سید حسین کوه‌کمری کسب فیض نمود.

فرهنگ عمومی، ضرورتی پنهان

در سالیان متمادی که از عمر علم می گذرد هرگز دیده نشده است که فرهنگ تعریف جامع و کاملی داشت باشد. چرا که علم نیز به این نتیجه رسیده است که فرهنگ پدیده ای نیست که در آزمایشگاه پژوهشگران علوم مختلف قابل تجزیه و تحلیل باشد. تنها یک توافق علمی است که می تواند فرهنگ را در قالب کلمات تعریف نماید. چنانچه فرهنگ را گاهی یک امر معنوی تعریف نموده و روح رفتارها و نگرش ها تعریف نموده اند و یا گاهی آن را یک امر اجتماعی شناخته و مضاف الیه آن را جامعه، گروه و قوم دانسته اند. برخی نیز آن را به دو بخش مادی و غیر مادی تقسیم نموده، تغییر پذیر، انتقالی و اکتسابی دانسته اند.

با همه ی تفاسیر یاد شده باید به این مهم اشاره کرد که فرهنگ مهم ترین و اصلی ترین ابزار شناخت، ساخت و حفظ یک جامعه است و هر تغییری در آن باعث به وجود آمدن تغییرات در سطوح مختلف و بخش های مختلف جامعه می گردد. با زمان ارتباط وسیعی دارد و هرگز فرهنگ یک جامعه یک شبه تغییر و تحول پیدا نمی کند.

کاملترین ذکر...

انسان که از سویی گاه مظهر برترین و زیباترین حقایق هستی است، از سویی دیگر، گاه محلّ بُروز زشتیها و پستیهای بی‌همانند نیز می‌گردد. اگر در جایی و زمانی او را مظهر آگاهی و محبت و فداکاری یا خردمندی و آفرینندگی و پیشرفت در عرصه‌های تعالی، یا آیت شوق و شور و امید می‌بینیم، در جایی و زمانی دیگر او را دچار غفلت و کینه و خودخواهی، یا جهل و عادت و رکود، یا سستی و نومیدی و بدبینی مشاهده می‌کنیم. این عنصر با استعداد، می‌تواند برترین موجود گیتی تا پست‌ترین پدیده‌ی هستی گردد. او مجهّز به همه‌ی ابزارها و زمینه‌های تعالی و تکامل معنوی و مادی، آفریده شده است.

فرهنگ انقلاب اسلامی

انقلاب اسلامی ایران به یقین نقطه عطفی در تاریخ حرکت های انقلابی جهان و به ویژه در عالم اسلام به شمار می آید و در این عرصه از جایگاهی استثنایی برخوردار است.

این انقلاب با پیروزی خود، سیاست پیشگان دنیا را متحیر ساخت و بر این تصور نادرست که اسلام را نمی توان به عنوان مکتبی حرکت آفرین و نیرو بخش محسوب کرد، خط بطلان کشید و الگوی تمام عیار برای همه کسانی شد که شیفته و طالب آزادی و هدایت اند.

 طبیعی است که انقلاب اسلامی حاوی فرهنگ خاص خویش باشد و لذا استمرار آن و مصونیت از خطر تحریف و انحراف، مستلزم شناخت ابعاد گوناگون آن است.

انقلاب اسلامی، ما را با اصل اسلام، بعثت و هجرت پیامبر گره می زند. بنابراین، باید ریشه اصلی انقلابمان را در توش و توانی که در مکتب و در ایدئولوژی اسلام هست جستجو کرد.

اسلام توانست در دل تیرگی ها و ظلمات و جاهلیت آن زمان موج عظیم انقلاب فکری، فرهنگی، اجتماعی، نظامی و اقتصادی به وجود آورد و تا آنجا برسد که در اوایل قرن دوم هجری در پرتو ایدئولوژی اسلام آنچنان قدرت عظیم سیاسی و نظامی در دنیا بوجود آید که برخی مورخان این چنین برداشت دارند که دیگر قدرتی رقیب و مزاحم برای اسلام در آن دوران وجود نداشت، ی